Honore De Balzac - Predgovor ljudskoj komediji

Onore De Balzak - Predgovor ljudskoj komediji

Balzac govori o razlozima, uzrocima i pobudama zbog kojih piše delo, obimno i sveobuhvatno – Ljudska komedija. U centralnom delu govori o tome šta bi delo trebalo da predstavlja, šta je njegova suština – delo, u stvari, treba da se odnosi na celokupnu istoriju naravi Društva. On smatra da to niko do sada nije učinio, da su oni koji su pisali Istorije, pišući i o životu pojedinih naroda, izostavljali ono najzanimljivije i relativno najvažnije – ljudske naravi, a pisci koji su do tada pisali prikazivali su samo jednu ličnost ili mali broj likova, pa na taj način ostali jednostrani, nisu predstavili celoviti život... "Smatra da je Volter Skot dosta učinio povodom toga, opisao mnogo karatera, tipova, različitih načina življenja – ali da je to nepotpuno jer nije sistematizovano i objedinjeno u neku celinu. To je upravo Balzacov cilj – da istoriju naravi Francuske objavi sistematizovao u jednom delu i na taj način da celokupnu sliku društva i epohe.

Njegov predgovor počinje njegovim govorom o rađanju ideje za pisanje jednog takvog dela, koja je nastala kada je poredio Društvo i Prirodu, čoveka i životinje, shvativši koliko je čovek i njegovo funkcionisanje složenije od životinjskog i kako bi za razliku od Bifonovog dela u kome je izložena nauka o životinjama, njegovo delo – "nauka" o ljudima bilo znatno složenije. Ipak, opaža određeni evolutivni zakon u ljudskom društvu za koji se u životinjskom svetu zalagao i prirodnjak Sent – Iler. Balzak smatra da se svi ljudi rađaju isti, ali da se u zavisnosti od društvene situacije razvijaju (kao što je i Ruso tvrdio da civilizacija kvari ljude). Pre svega, nemoguće je opisati samo određene likove, tipove ličnosti i karaktere jer svi zavise od nekih spoljašnjih činioca – kakvi su materijalni, društveni uslovi, istorijska situacija i slično. On je želeo da otkrije suštinu odnosa među ljudima i predstavi je u jednom delu, hteo je da otkrije način po kome funkcionišu i po kojima se društveni odnosi grade. Balzac govori o principima na kojima društvo počiva. Kao najbitnije elemente koji utiču na društvo, Balzac navodi Religiju i Monarhiju, ali takođe smatra da je strast najveći ljudski pokretač. Takođe, misao i strast razaraju društvo.

Balzac se takođe obraća kritici, poštujući njen značaj, ali ističući njenu jednostranost – naime, on smatra da ljudi, njihova kritičnost i ograničenost, proglašavaju nemoralnim svakog ko iznosi na videlo sve one stvarne ljudske osobine, uglavnom loše (navodi kao reprezentativne primere – Sokrata i Isusa Hrista koji su stradali zbog svoje slobode izražavanja i nepristrasnosti), koje se oni trude da prikriju i otklone diveći se romantičnim junacima (ovde se možda vidi Balzacov stav prema romantizmu i realizmu za koji se zalaže). Balzac govori da napade kritike treba istrpeti jer je to neminovna faza kroz koju mora svako proći i odupreti se. On dorađuje misao da roman treba da opisuje bolji svet, da bude ideal sveta, govoreći da ne bi imao vredsost ako ne bi bio delimično istinit. On takođe govori da je on želeo da beleži sve pojedinosti ljudskog delovanja i iznese ih u svojim delima.

Govori da je njegovo delo objedinilo dve do tri hiljade izrazitih tipova jedne epohe jer je samo tako, uz mnogo likova, moguće predstaviti psihologiju svih društvenih klasa Francuske. Što se tiče kompozicije njegovog dela, ono se sastoji od šest knjiga od kojih se svaka odnosi na određeni tip života, na predstavu o raznim krajevima Francuske - sve zajedno objedinjene su naslovom Ljudska komedija. Prve tri knjige predstavljaju društveni život u celini, dok druge tri knjige prikazuju izuzetne živote (politički život), najžešće strasti (vojnički život).

Prvi deo: Studije naravi, razvrstane po temama u šest grupa:

- Scene iz privatnog života – detinjstvo, mladost i njihove mane

- Scene iz palanačkog zivota – doba starosti, racuna, interesa i slavoljublja

- Scene iz pariskog života – slika raznih ukusa, poroka, neobuzdanosti do kojih dovode naravi svojstvene prestonicama (slika života u Parizu)

- Scene iz političkog života – izuzetni životi koji ostvaruju interese mnogih ili svih ljudi i stoje van opštih društvenih normi

- Scene iz vojničkog života – strasti onih koji odlaze od kuće radi odbrane ili osvajanja

- Scene iz seoskog zivota – najčistiji karakteri, principi reda, politike, moralnosti.

Drugi deo: Filozofske studije.

Treći deo: Analitičke studije sadrže samo jedno delo koje nije roman već ogled "Fiziologija braka".

Naziv Ljudska komedija je odabrao jer je želeo da njegovo delo itzgleda kao realna drama na kojoj će glumci predstaviti društvenu stvarnost i zbog svog plana da istovremeno predstavi istoriju, kritiku i anlizu društva. Nasuprot Danteovoj "Božanstvenoj komediji" koja celovito predstavlja onostrani svet, Balzacova Ljudska komedija se odnosi na ljudski svet i prikaz totalitarnosti društva. Balzac govori o tome da kao svoja dela prihvata samo ona koja je sam potpisao. Predgovor je pisan jula 1842. godine u Parizu.

Honore De Balzac - Predgovor ljudskoj komediji - verzija 1

___________________________________

Honore De Balzac živi i radi u prvoj polovici 19. stoljeća, u vrijeme kada se u Francuskoj sukobljavaju prošlost, sadašnjost i budućnost, kada jača buržoazija u svojoj nezadrživoj težnji za vlašću i bogaćenjem. Sila novca je jedina sila koja pokreće taj svijet. U svojoj Ljudskoj komediji Balzac ističe da Francuskom ne vladaju ni kralj ni ustav već "svemoćna petofranka". U svojim djelima diže glas protiv društvenog morala svoga doba, protiv ljudskih konvencija, nepravdi, nečovječnosti i protiv zakona koji su "paučina kroz koju se provlače krupne muhe, a zaglavljuju sitne mušice". Iako je cijenio ekonomsku i društvenu ulogu feudalaca, a aristokraciju smatrao nosiocem kulturnih vrijednosti, u svojim je književnim djelima morao priznati kako je upravo ta klasa nemoćna i nesposobna da se uhvati u koštac s novim vremenom, s novim oblicima privređivanja, bogaćenja i eksploatacije. Iako je u romanu Seljaci htio prikazati tragediju cijepanja plemićkih veleposjeda, on je prikazao svu težinu položaja seljaka koji su poslije revolucije oslobođeni, izborili dio zemlje od feudalaca, da bi odmah iza toga počeli robovati seoskom kapitalu. Balzac je rođen 1799. u Turu u Francuskoj u malograđanskoj obitelji. U Parizu je završio pravo, no posvetio se književnosti.

Među prijateljima se nije isticao. Počeo je pisati u dvanaestoj godini. Balzac mimo volje svojih roditelja, koji su željeli da bude bilježnik, piše romane pod tuđim imenima, osjećajući i sam da su bez vrijednosti. Otac i majka protivili su se književničkom zanatu, smatrajući da se neće moći materijalno osigurati. Prvim svojim radovima Balzac ne samo da nije postao slavan, već nije bio ni zapažen. Težak je bio put Balzaca do književnog uspjeha. Prvi neuspjesi nisu ga obeshrabrili. Postaje izviđač i štampar, ali ni u tome nije imao uspjeha pa napušta taj posao s velikim dugovima koji će ga pratiti do smrti. Balzac nije klonuo duhom. Piše roman Šauni u kojem se ispoljila sva njegova pripovjedačka snaga. Prije Balzaca svakidašnji život običnog čovjeka smatran je nedostojnim književne obrade, a Balzac je uradio upravo to. Opisao je sve klase: plemstvo koje nezadrživo propada, buržoaziju koja se uzdiže u težnji za stjecanjem novca i položaja, sitnu buržoaziju, lihvare i zelenaše, seljake koji su uklješteni između veleposjednika i seoskog kapitala. Svim je svojim pripovijetkama i romanima Balzac dao zajednički naziv - Ljudska komedija.

U njoj je dao vjernu sliku francuske buržoazije koju je mrzio. Sa simpatijama je gledao na plemstvo i sam je želio da uspije u društvu. To mu je uspjelo tek potkraj života kada se oženio bogatom aristokratkinjom (Poljakinjom Hanskom). No te simpatije, koje su ga vezale uz plemstvo, nisu mu smetale da u svojim književnim djelima kaže istinu o tom društvu u kojem feudalci moraju propasti, a uzdiže se krupna buržoazija. Balzac je neumorno radio i po dvadeset sati na dan, tjednima se nije micao iz kuće. Živio je u stalnoj borbi sa životnim nevoljama, borio se s povjeriocima, izdavačima koji su tražili naplaćene, a nenapisane romane. Njegov život, pun životne borbe s jedne strane i neobuzdane energije s druge strane, zaustavio se 1850. u velikoj borbi između života i smrti. Ljudsku komediju podijelio je na Studije društvenog života, Filozofske studije i Analitičke studije. Prvo realističko remek - djelo je roman Otac Goriot, a slijede Eugenija Grandet, Rođak Pons i Rođaka Beta.

Honore De Balzac - Eugenie Grandet 

Honore De Balzac - Otac Goriot - Čiča Gorio

Honore De Balzac - Otac Goriot - Čiča Gorio - esej

Honore De Balzac - Rođaka Beta

Honore De Balzac - Veličina i propadanje Cezara Birotoa