Charles Baudelaire - Suglasja

Šarl Bolder - Suglasja

Suglasja - lirska pjesma, sonet,

- stih-dvanaesterac
- pjesnik nastoji u pjesmi udružiti različite osjetilne doživljaje i pjesničke slike (sinestezija)
- posebna pozornost - mirisi - dvojnost mirisa (nježni, slatki, teški, bujni...)

- ukazuje na dvojnost koja postoji u čovjeku, razapetost između razuma i nagona

Pjesma Charlesa Baudelairea Suglasja, pripada zbirci pjesama Cvjetovi zla objavljena 1857. godine. Zbirka pjesama Cvjetovi zla pisana je petnaest godina. No, u to vrijeme nikako nije mogla biti shvaćena te je djelo postalo poznato i prihvaćeno tek mnogo godina kasnije. Baudelaire je htio svojim pjesmama šokirati i mučiti tadašnje čitateljstvo koje je imalo naviku čitati samo lijepe stihove koji su još dodatno uljepšavali njihove, za Baudelairea, licemjerne živote.

Njegove pjesme pune nostalgije, njezne i placne, teznja k idealnome - mijesa se s ravnodusnoscu, s pjesmama koje su gotovo grube.

Malo je pjesnickih zbirki koje su tako odlucno utjecale na razvoj moderne poezije kao njegova zbirka Cvjetovi zla. Za njega je poezija "prostitucija duse". Znao je da je valjalo intenzivno zivjeti da bi se zivot mogao podnijeti. U nasladi i patnji. Vec od momacke dobi drzao se tog nacela tako dosljedno da kao mlad covjek zapisuje u svoj dnevnik:

Ako sam u jednoj minuti zivio tri minute, onda ja sada nemam trideset nego devedeset godina. Zato je na njegovu licu bol starija od njegove dobi. Bio je tajanstveni "ponocni vrtlar" koji sa strascu njeguje carobnu lirsku floru ljepote, bola, grijeha i zla. Stvorio je knjigu poezije koja je godine 1857. usla u policijski arhiv kao delikt i prljavi pornografski materijal. Taj "brevijar najmodernijih bolova" (Matos) proglasen je nemoralnim, a njegov autor sumnjivim tipom iz velegradske kronike skandala.

Simbolizam kao književni pravac je nastao osamdesetih godina devetnaestoga stoljeća. Baudelaire je bio pravi simbolist i prije njegovog službenog nastanka pa kažemo da je Charles Baudelaire preteča simbolizma. Prije svega, simbolizam obilježava upotreba simbola radi doživljavanja nevidljivog i neosjetljivog pomoću vidljivog i osjetljivog.

Simbolisti se ne izražavaju jasno i logično, a značenje simbola se otkriva predosjećajem, intuicijom, nagovještajima i asocojacijama. Iako je upotreba simbola stara koliko i sama književnost, kao književni pokret simbolizam nastaje oko 1886. godine u Francuskoj gdje ga je proglasio Jean Moréas. Nastaje kao reakcija na naturalizam, ali i na suviše simetričan larpurlartizam te kao nadopuna na romantizam.

Simbolizam se oslanja na romantizam, no nikako se ne nadopunjuje na najpoznatiju tezu romantizma, tezu Weltschmerza. Baudelaire ne traži nikakvo suosjećanje, još manje žaljenje i tim ponosom na svoju bol zauzeo je mjesto kao otac simbolizma. Teorija simbolizma se tako poziva na njegove stihove, točnije stihove soneta Suglasja koji počinje:

Sva priroda hram je gdje stupovi živi
Nejasne nam umu riječi zborit vole,
Put čovjeka vodi kroz same simbole
Što motre ga prisno, a duh im se divi.

Ovi stihovi su "Sveto pismo" za simboliste te jasno izražavaju načela tog književnog pravca. Pjesništvo se mora oslanjati na shvaćanje da je sve prožeto simbolima i da je dublje značenje i shvaćanje svega prava ljepota. Pjesnik ima ulogu prenošenja i približavanja tih simbola ljudima koji ih nisu svjesni. Mora ih uvjeriti da je to zadatak svakog pjesnika.

Nastankom simbolizma inspiracija postaje cijela priroda, cijeli svijet, a ne samo uobičajeni simboli poput smrti, križa, krvi. Tako su za Baudelairea između ostalih simboli mačka, vino, albatros te mnoge druge ljepote, ali i ružnoće ovoga svijeta. U njegovoj poeziji nalazimo za simboliste karakterističan izraz spleen. Sam Baudelaire je toliko bio inspiriran njime da mu je posvetio jedan čitavi ciklus pjesama u zbirci.

Spleen je mračno raspoloženje, kompleks melankolije, sumornost, bezvoljnost, a taj je termin bio posebno popularan u francuskoj književnosti. Označava raspoloženje usamljenog, razočaranog i izgubljenog pojedinca u svijetu te je njime simbolizam najviše povezan sa sjetim raspoloženjem romantizma. Ljepota simbola među ljudima je prepoznata, a Baudelaireovi su simboli zasigurno vrhunac umjetnosti i mističnosti koju stihovi mogu pružiti.

________________

Charles Baudelaire - Suglasja

Sva Priroda hram je gdje stupovi živi
Izrjecima mutnim ponekad se glase:
Kroz šume simbola čovjek probija se
I pod njinim prisnim pogledima živi.

K'o odjeci kad se iz daleka spoje
U jedinstvo mračno, duboko bez kraja,
Silno poput noći i sunčeva sjaja,
Dozivlju se zvuci, mirisi i boje.

Jedini mirisi su ko put dječja svježi,
Slatki k'o oboa, k'o polja zeleni,
-Drugi od sveg jači, bujni iskvareni,

Kao stvar se šire što u beskraj bježi:
Mošuš, ambra, tamjan te izmirna plave
Ćutila i dušu, ushite im slave.   

__________________________________

Charles Baudelaire je rođen 1821. godine, a umro je 1866. Ceo svoj život provodi u Francuskoj. Mnogi ga smatraju pretečom književnog pravca znanog kao modernizam. Charles Baudelaire je rano ostao bez oca, a majka mu se nakon tog nemilog događaja vrlo brzo preudala. Njegov očuh je brinuo o njemu, ali je bio izuzetno strog. Zato mladi Charles Baudelaire već sa 14 godina oseća odsustvo i podršku majčine ljubavi, kojoj je praktično bilo zabranjeno da posećuje sina dok je bio u internatu.

Takođe i njemu je očuh zabranio da dolazi kući u tom periodu. Nećemo zalaziti u detalje njihovog odnosa, samo ćemo reći da je njegov očuh želeo da se Charles bavi pravom ili diplomatijom, međutim mladić je bio prilično neodlučan kada je u pitanju njegova budućnost. Čak je ostalo zabeleženo da je bio "uzvišen karakter, ponekad veoma mističan, a ponekad veoma nemoralan i ciničan". Bilo kako bilo, već u tom ranom mladićkom periodu, kada mu je bilo nepunih 20 godina, Charles Baudelaire je počeo da posećuje prostitutke, pa se još tada zarazio, za to vreme vrlo čestim polnim bolestima (sifilisom i gonorejom). Čak je ostalo zabeleženo da je u nekoliko navrata ostvario emotivnu vezu, pa i živeo sa prostitutkama, a sa ćerkom jedne od njih je bio najduže u vezi. Ostalo je zabeleženo i da je nju finansijski pomagao do kraja života, iako je njihov odnos imao nekoliko prekida.

Želeći da mu pomognu da se izvuče iz takvog načina života, očuh i brat ga šalju na putovanje u Indiju, a neke događaje sa tog putovanja Charles Baudelaire je ovekovečio i u svojim stihovima. Međutim, ni to putovanje ga nije mnogo promenilo. Za sve to vreme, Charles piše stihove i ne odustaje od svoje karijere književnika. Majka ga podržava u tome koliko je to u njenoj moći, a Baudelaire i dalje oseća njeno jako odsustvo.

Kada je imao svega 22 godine Charles Baudelaire postaje poznat kao rasipnik i raspusnik. Uz to, poznato je da je sav novac od velikog nasledstva koje dobio samo godinu dana ranije, vrlo brzo potrošio pa je sada kupovao čak i hranu na veresiju. Majku je besomučno molio da mu daje novac, kako bi uspeo da ostvari svoju karijeru književnika. Nije poznato koliko je i da li mu je majka u tom periodu uopšte pomagala. Upravo u tom periodu su nastale mnoge pesme njegove čuvene zbirke Cveće zla.

Svojim prvim objavljenim delom Salon iz 1845 Charles Baudelaire je već privukao pažnju ljudi. I pored toga, njegova finansijska situacija je bila izuzetno loša, pa je zabeleženo da je Charles Baudelaire pokušao da počini samoubistvo. U svom naumu nije uspeo, to je jasno. A dok se oporavljao, molio je majku da dođe da ga poseti i bude sa njim, ali koliko je poznato ona se oglušila o njegove molbe, jer joj je, kako se pretpostavlja drugi suprug to zabranjivao. Nakon toga, Charles Baudelaire je živeo kao beskućnik i bio je potpuno otuđen od svoje porodice nekoliko godina.

Godine 1847. je objavljena njegova novela La Fanfario. Zatim je učestvovao u revoluciji 1848. godine, ali se ubrzo povukao. Jer, kako je zabeleženo on je bio ponešen žarom revolucije i bio zainteresovan za politiku, ali mnogo više u emotivnom smislu. Bio je izuzetno lošeg zdravstvenog stanja i u vrlo lošoj finansijskoj situaciji. Često je molio majku da mu daje novac. U to doba se bavio prevodima priča Edgara Alana Poa i kako se smatra, Po je imao velikog uticaja na njegovo književno stvaralaštvo.

Godine 1857. je objavljena čuvena zbirka pesama Cveće zla, koja je naišla na oštru kritiku javnosti. Naravno bilo je i onih koji su shvatili širinu Bodlerovog duha i poezije, ali je činjenica da je predmet pesama privukao veliku pažnju javnosti. U ovoj zbirci Charles Baudelaire je pisao između ostalog i o ljubavi, teškoćama življenja, korupciji u društvu, ali se dotakao i ljubavi između osoba istog pola. Ova zbirka pesama se u to vreme smatrala u najmanju ruku skandaloznom, pa ne čudi što su i autor i izdavač i štampar bili osuđeni za "stvaranje prekršaja protiv javnog morala". Srećom, kažnjeni su samo novčano. Sve to je dovelo do toga da šest pesama iz ove zbirke budu "zaboravljene". Naknadno su objavljene tek 1866. godine i to u Briselu.

Kako mu je očuh u međuvremenu preminuo Charles Baudelaire se polako ponovo približio majci, želeći da sa njom uspostavi koliko toliko normalan odnos. Kasnije je i živeo sa njom u primorskom gradu Honfleuru, kada su nastale njegove pesme u kojima se prvi put oseća malo mirniji ton.

Nedugo zatim on odlazi u Belgiju, želeći da proda autorska prava na svoja dela i da tamo drži predavanja. Međutim, njegovo zdravstveno stanje se ubrzo pogoršava i on umire u Briselu 31. avgusta 1867. godine, dve godine nakon doživljenog moždanog udara. Čuveni francuski pesnik   Charles Baudelaire sahranjen je u prestonici ove zemlje.

Nakon njegove smrti svetlost dana su ugledala mnoga njegova dela. A majka ga je nadživela čak četiri godine i ostalo je zabeleženo da je upravo ona otplaćivala veliki deo njegovog duga.

Da biste razumeli bilo koje delo čuvenog francuskog pesnika, potrebno je da imate određena saznanja o njegovom životu. Jer u njegovim delima ima puno autobiografskog, mada se delo Charles Baudelaire često tumači bez autobiografskih motiva. Međutim, nisam saglasna sa tim, zato i želim prvo da se upoznate sa time ko je bio Šarl Bodler i kakav je njegov uticaj na celokupnu svetsku književnost. Tek onda će vaša analiza pesama ili bilo kog drugog dela velikog Charles Baudelairea biti kompletna. Njegov život, kao ni život mnogih drugih pesnika toga doba nije bio ni malo jednostavan.

Zbirku pesama Cveće zla je pripremao čitavih 10 godina, da bi je konačno izdao iste godine kada i Flober roman "Gospođa Bovari". Oba ova dela završila su na sudu, pod optužbom da se u njima prikazuju lascivne i nemoralne scene. Uz kauciju Baudelaire biva pušten iz zatvora, ali uz uslov da iz svoje zbirke istrgne neke pesme. Osim zbirke Cveće zla, Baudelaire je napisao i nekoliko eseja koji se posthumno objavljuju - Vestački rojevi, Romantička umetnost, i zbirku pesama u prozi Pariski splin.

Charles Baudelaire - Albatros  

Charles Baudelaire - Cvjetovi zla

Charles Baudelaire - Jesenja pjesma

Charles Baudelaire - Mačka

Charles Baudelaire - Radosni mrtvac

Charles Baudelaire - Uništenje

Charles Baudelaire - Veze